Van Heinde en Verre #71
In dit artikel:
Kees Broere gebruikt de sterk afgesleten rechtervoet van het bronzen Petrusbeeld in de Sint-Pieter (die hij voor het eerst zag ongeveer een halve eeuw geleden) als vertrekpunt voor een overweging over ouder worden, vergankelijkheid en de esthetiek van slijtage. Het beeld, door pelgrims keer op keer gekust tot een gladde klomp, symboliseert voor hem hoe ervaring verrijkt maar ook vormen uitwrijft: de “winst” van leven gaat hand in hand met verlies.
Broere contrasteert deze liefde voor het onvolmaakte met een hedendaagse drang naar behoud en perfectie. Hij stuitte online op het Nederlandse bedrijf Wivé Techniek, dat producten en advies aanbiedt om slijtage te voorkomen en zodoende continuïteit te garanderen. Waar die aanpak streeft naar minder “downtime” en het bewaren van oorspronkelijke staat, pleit Broere juist voor het omarmen van verval als waardevol en betekenisvol.
Een recente herlezing van Schopenhauer en de ervaring die hij als zestiger heeft opgedaan tegenover zijn twintigerzelf versterken die gedachte: levenslange ervaringen maken begrip dieper, maar laten ook sporen na. Hij verbindt dit persoonlijk besef met maatschappelijke observaties uit een NRC-interview met psychiater Floortje Scheepers. Zij signaleert een “hypernerveuze” samenleving waarin prestatiedruk niet alleen jongeren raakt; ook ouderen voelen de druk om als vitaal mee te draaien — het beeld van kwieke ouderen op e-bikes illustreert hoe normen van continuïteit breed worden opgelegd.
Broere keert zich tegen de reflex om iedere beschadiging te elimineren. In plaats daarvan verdedigt hij het idee dat verval een esthetische categorie kan zijn en dat het leren verliezen een kunst is. De afgesleten voet roept hem op om ook de eigen ‘gladde klomp’ — innerlijke veranderingen, uiterlijke sporen van tijd — te omarmen als tekenen van een leven dat intens geleefd en veelvuldig gekust is.
Dit essay maakt deel uit van Broeres serie “Van Heinde en Verre: Notities van een terugkomer”, waarin hij sinds zijn terugkeer naar Nederland in 2024 (na ruim dertig jaar buitenland) wekelijks reflecteert op persoonlijke ervaringen en maatschappelijke thema’s. Zijn bijdragen zijn te vinden op petjeaf.com/keesbroere.